«powrót

Białystok: katedra Wniebowzięcia NMP

Zespół kościoła katedralnego p.w. Wniebowzięcia NMP składa się z dwóch kościołów zespolonych ze sobą: starego, późnorenesansowego kościółka z 1617 r., nowej neogotyckiej świątyni oraz barokowej plebanii.

Nad całością góruje ceglany gmach neogotyckiej katedry.

Do trójnawowej bazyliki wchodzi się po schodach obok figur świętych: Piotra i Pawła oraz pomnika Jana Pawła II .

Pierwszy kościół w Białymstoku zbudowali przed 1547 r. Raczkowicze, właściciele miejscowych dóbr, ale losy tej świątyni są nieznane.

Wkrótce kolejny właściciel Białegostoku, Piotr Wiesiołowski, marszałek Wielkiego Księstwa Litewskiego, ufundował w 1581 r. nowy kościół drewniany Trójcy Świętej.

W 1617 r. Wiesiołowscy rozpoczęli budowę kościoła murowanego Wniebowzięcia NMP i św. Apostołów Piotra i Pawła, zwany dzisiaj starym kościołem farnym.

Z czasem okazało się, że świątynia jest zbyt mała. Starano się o wybudowanie nowego kościoła, ale przeszkodą okazały się represje po powstaniu styczniowym.

Historia budowy fary białostockiej jest bardzo niezwykła. W 1899 roku uzyskano od zaborczych władz carskich zezwolenie na wzniesienie jedynie przybudówki do małego barokowego kościółka. Wówczas rozebrano w nim prezbiterium i rozpoczęto budowę neogotyckiego kościoła.

Plan „rozbudowy” sporządził znany wówczas architekt Józef Pius Dziekoński. W efekcie wybudowano monumentalny kościół kilkakrotnie przewyższający wielkością starą świątynię.

W latach 1900-1905 powstała budowla w stylu neogotyku wiślano-bałtyckiego. Jednak prace wykończeniowe trwały do I wojny światowej.

Od roku 1945 kościół pełnił funkcję prokatedry Administratorów Apostolskich Archidiecezji w Białymstoku (część diecezji wileńskiej pozostała w granicach Polski).

W 1985 r. Jan Paweł II podniósł kościół do godności bazyliki mniejszej .

5 czerwca 1991 roku Jan Paweł II, podczas wizyty w Białymstoku erygował diecezję białostocką, bp. Edwarda Kisiela mianował biskupem, a następnie arcybiskupem białostockim, a kościół ustanowił katedrą nowej diecezji.

Więcej:

www.katedrabialostocka.pl

© 2005-2007 Katolicka Agencja Informacyjna. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Zobacz także:

→ Białystok
→ woj. podlaskie
→ pow. Białystok