Kruszwica: kolegiata św. Piotra i Pawła i NMP

Romańska kolegiata św. Piotra i Pawła i NMP w Kruszwicy zaczęła powstawać ok. 1120 r. Położona jest na wschodnim brzegu jeziora Gopło. Około 1422 r., po upadku kościoła NMP, położonego na zachodnim brzegu jeziora, do kolegiaty została przeniesiona parafia.

Po wybudowaniu świątynia była kilkakrotnie przebudowywana. Dopiero w XX w. (1954-60) przywrócono jej romański charakter.

Trójnawowa bazylika z transeptem, zbudowana została z ciosów granitowych (ściany boczne) i piaskowca (absydy i detale architektoniczne). Początkowo miała trzy absydy, ale po zakończeniu budowy do prezbiterium dobudowane zostały kolejne dwie.

Początkowo świątynia miała dwie wieże od strony zachodniej, w XVI w. zostały one obniżone i w ich miejsce powstała obecna, gotycka (kryta hełmem z XIX w.).

Wewnątrz zachowało się wiele romańskich elementów, m.in. kilka portali, tympanon wypełniony równoramiennym krzyżem (przy portalu transeptu), sklepienia krucht wieżowych, fragmenty polichromii o motywach geometrycznych, dwie chrzcielnice z XI i XII w.

Decyzją papieża Pawła VI kolegiata została podniesiona do godności bazyliki mniejszej (23 stycznia 1970 r.).

Z kolegiatą wiąże się legenda o tym, jak diabeł przeszkadzał w jej budowie.

© 2005-2007 Katolicka Agencja Informacyjna. Wszelkie prawa zastrzeżone.