Łańcut: synagoga

Synagoga w Łańcucie została wybudowana w 1761 roku. Podczas okupacji podpalili ją Niemcy. Obecnie służy jako bożnica i muzeum.

Pierwsza synagoga w Łańcucie została wybudowana w 1610 r. Była to budowla drewniana. Jednak 150 lat później na jej miejscu powstała nowa, barokowa bożnica. Ufundował ją Stanisław Lubomirski, przyjaciel Żydów.

W 1939 r. Niemcy podpalili budowlę. Ocalała wyłącznie dzięki prośbom Alfreda Potockiego, który ugasił pożar. Spłonęło jednak bogate, drewniane wyposażenie (z wyjątkiem tablic z Dekalogiem).

Synagoga została poddana renowacji w połowie XX w., a gruntowny remont przeszła w latach 1983-90.

Jest budowlą typu wschodniego, bogatą w zdobienia. Główna sala na planie kwadratu z architektoniczną murowaną bimą na środku. Poziom posadzki znajduje się poniżej poziomu gruntu. Po prawej stronie położna jest mała sala modlitewna, tzw. lubelska (była miejscem posiedzeń kahału i sądu rabinackiego).

We wschodniej ścianie znajduje się aron ha-kodesz. Powyżej wiszą drewniane tablice z Dekalogiem.

W przedsionku stoją macewy ocalałe z niszczonych przez Niemców cmentarzy.

Wnętrze sali obiega tzw. gzyms syryjski, najstarszy motyw zdobniczy w synagodze. Nad nim namalowane są hebrajskie teksty modlitw. Między oknami znajdują się stiukowe dekoracje z motywami roślinnymi i rocaille. Nad gzymsem umieszczono znaki zodiaku i żydowskie święta.

Nad bimą namalowana jest polichromia z 1906 r. z biblijnymi scenami kuszenia Adama, ofiary Kaina i Abla, Arki Noego i ofiary Izaaka.

Obecnie synagoga służy jako bożnica oraz muzeum judaika. Od 1979 r. synagogą zarządza Muzeum-Zamek w Łańcucie.

© 2005-2007 Katolicka Agencja Informacyjna. Wszelkie prawa zastrzeżone.