Kraków: synagoga Remu

Synagoga Remu i przyległy do niej cmentarz zajmują niewielki obszar o powierzchni zaledwie 4,5 ha, zamknięty pomiędzy ulicami: Szeroką, Miodową, Jakuba, Ciemną i Lewkową.

Jest to unikalny zespół żydowskiej architektury i sztuki sakralnej, sięgający swymi początkami połowy XVI w., pełniący do dzisiaj funkcję ośrodka życia religijnego krakowskich Żydów.

W synagodze odbywają się sobotnie i świąteczne nabożeństwa, a cmentarz odwiedzany jest przez pobożnych Żydów z całego świata, pragnących pomodlić się nad grobami słynnych krakowskich rabinów, uczonych i wybitnych seniorów gminy.

Jak przed laty, tak i dzisiaj najwięcej pielgrzymów przybywa na stary cmentarz w rocznicę śmierci najsłynniejszego z polskich rabinów Mojżesza Isserlesa (1525-1572), zwanego Remu, zgodnie z kalendarzem żydowskim przypadającą 18 Ijar (kwiecień/maj).

Synagoga, po Starej druga z kolei w żydowskim mieście w Kazimierzu i dlatego nazwana pierwotnie Nową, została wzniesiona w 1553 r. przez Izraela ben Józefa, wnuka Mojżesza Auerbacha z Regensburga i ojca Mojżesza Isserlesa, piastującego już w tym czasie stanowisko głównego rabina gminy krakowskich Żydów.

W 1557 r. bożnica spłonęła lecz została odbudowana dzięki pozwoleniu, które Izrael uzyskał jeszcze w tym samym roku od króla Zygmunta Augusta.

Na piętrze drewnianej przybudówki przy północnej ścianie bożnicy znajdowała się pierwotna modlitewnia dla kobiet. Służyła ona prawdopodobnie jako dom modlitwy dla wąskiego kręgu rodziny i przyjaciół fundatora.

Współczesny kształt architektoniczny bożnica uzyskała w trakcie gruntownej restauracji przeprowadzonej w 1829 r W okresie okupacji hitlerowskiej w bożnicy był magazyn impregnowanych worków na zwłoki i magazyn sprzętu straży pożarnej.

Bożnica została ogołocona z cennych przedmiotów kultu. Zniszczeniu uległa zabytkowa bima i większość ruchomego wyposażenia.

Po zakończeniu wojny wróciła we władanie Żydowskiej Gminy Wyznaniowej i została odnowiona. Obecne bożnica Remu jest jedyną regularnie czynną modlitewnią krakowskich Żydów.

© 2005-2007 Katolicka Agencja Informacyjna. Wszelkie prawa zastrzeżone.