Warszawa: parafia kościoła ewangelicko-reformowanego

Oficjalnie parafia ewangelicko–reformowana w Warszawie zarejestrowana została w 1776 r. Wcześniej reformowani z Warszawy musieli jeździć na nabożeństwa do Węgrowa na Podlasiu.

Od samego początku nowy zbór w stolicy działał niezwykle dynamicznie. Powstała elementarna szkoła parafialna oraz cmentarz, który istnieje do dziś.

W rok po zarejestrowaniu parafii poświęcono pierwszy skromny kościół ewangelicko-reformowany w stolicy (dziś mieści się tam Warszawska Opera Kameralna). Niebawem zbudowano też plebanię według projektu Szymona Bogumiła Zuga.

Budynek obecnego kościoła zaprojektowany został przez Adolfa Loewego. Budowa napotykała na pewne trudności finansowe, dlatego świątynię ukończono dopiero w 1880 r. W następnym roku otwarto przy parafii przytułek dla sierot, a w 1900 r. dom opieki nad kalekami i osobami starszymi. W 1926 r. zaczęło się ukazywać istniejące do dziś (z przerwą na lata II Wojny Światowej) czasopismo „Jednota”.

Podczas oblężenia Warszawy we wrześniu 1939 r. obszerne piwnice pod kościołem stały się schronem dla mieszkańców Leszna. Wkrótce kościół i budynki parafialne znalazły się w enklawie otoczonej przez mury getta, do ktorej jedyne dojście prowadziło przez wąski przesmyk. Mimo skrajnie trudnych warunków praca trwała nadal. Pasterze zboru ratowali Żydów, wydając im sfałszowane metryki urodzenia, odważnymi kazaniami pokrzepiali mieszkańców Warszawy, również katolików. Zacieśniała się współpraca z innymi Kościołami. W 1942 r. ks. L. Zaunar w imieniu Kościoła ewangelicko–reformowanego podpisał akt powołania konspiracyjnej Tymczasowej Rady Ekumenicznej.

Ks. Zaunar wywieziony po Powstaniu Warszawskim zmarł w obozie koncentracyjnym w Dachau. Podczas powstania zniszczone zostały budynki parafialne, cmentarz, zakrystie i prezbiterium kościoła z kazalnicą. Spłonęły też archiwa. Całe szczęście główna część kościoła ocalała, chociaż żelazna konstrukcja wieży była przygotowana przez okupantów do wysadzenia w powietrze.

Obecnie kościół nadal służy warszawskim ewangelikom reformowanym. Przy parafii działa chór kameralny. Odbywają się tu też spotkania Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów.

© 2005-2007 Katolicka Agencja Informacyjna. Wszelkie prawa zastrzeżone.