Józef Andrzej Załuski

Biskup, jeden z prekursorów polskiego Oświecenia, założyciel wraz ze starszym bratem Andrzejem Stanisławem Biblioteki Załuskich.

Urodził się 12 sierpnia 1702 r. Wraz z bratem odbył podróż po Europie, studiował teologię w Rzymie i w Paryżu. W 1727 r. przyjął święcenia kapłańskie, a w 1759 r. - sakrę biskupią uzyskując nominację na biskupa kijowskiego.

Był mecenasem literatury i nauki, wydawcą, pisarzem i historykiem, członkiem kilku europejskich towarzystw naukowych, jednym z założycieli Towarzystwa Literatów. Przyczynił się do podjęcia przez ks. Stanisława Konarskiego prac wydawniczych nad Volumina Legum, wydawnictwa prawa polskiego od XIV w do końca istnienia Rzeczypospolitej.

W 1747 r. wraz z bratem ufundował pierwszą polską bibliotekę narodową i publiczną, tzw. Bibliotekę Załuskich, która rozpoczęła działalność 8 sierpnia 1747 r.

Był aktywny w życiu politycznym występując przeciwko Stanisławowi augustowi Poniatowskiemu i ingerencji Rosji w sprawy Polskie. W latach 1767-1773 więziony był w Rosji.

Zmarł 7 stycznia 1774 r.

© 2005-2007 Katolicka Agencja Informacyjna. Wszelkie prawa zastrzeżone.