Andrzej Towiański

Filozof, mesjanista, charyzmatyczny przywódca tzw. sekty towiańczyków. Wywarł wpływ na Adama Mickiewicza. Jako pierwszy określił Żydów mianem "starsi bracia".

Urodził się 1 stycznia 1799 r. na Wileńszyźnie. Studiował w Wilnie. Tam też w 1828 r. przeżył rzekomo pierwsze religijne objawienie. W 1840 r. opuścił Litwę i wyjechał do Francji. Twierdził, że to Bóg poprzez objawienie nakazał mu rozpoczęcie działania wśród Polaków na emigracji.

Jego nauki - spirytualizm, mesjanizm, głoszenie konieczności autentycznego naśladowania Chrystusa - przyciągnęły liczne grono zwolenników, m.in. Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Seweryna Goszczyńskiego i innych. Tworzyli oni Koło Sprawy Bożej.

W 1842 r. Towiański musiał opuścić Francję oskarżony o szpiegostwo na rzecz Rosji. Do końca życia mieszkał w Zurychu.

Według Towiańskiego wielkie znaczenie w historii zbawienia odgrywał naród Izraela. Wszystkich autentycznych chrześcijan nazywał on "Izraelem według Ducha". To on po raz pierwszy użył wobec Żydów określenia "starsi bracia". Przejęte ono zostało następnie przez Adama Mickiewicza. W napisanym w 1848 r. "Składzie zasad" punkt 10. brzmiał: "Izraelowi, bratu starszemu, uszanowanie, braterstwo, pomoc na drodze ku jego dobru wiecznemu i doczesnemu. Równe we wszystkim prawo."

Określenie "starsi bracia" w stosunku do Żydów używane było też przez papieża Jana Pawła II.

Andrzej Towiański zmarł w 1878 r.

© 2005-2007 Katolicka Agencja Informacyjna. Wszelkie prawa zastrzeżone.