Grzegorz z Sanoka

Metropolita lwowski, wybitny humanista, poeta, muzyk i mecenas sztuki. Założyciel Dunajowa, jednego z pierwszych ośrodków humanizmu w Polsce.

Urodził się ok. 1407 r. w okolicy Sanoka. Nie wynika jednoznacznie ze źródeł, czy pochodził z rodziny szlacheckiej, czy też z ludu. Wiadomo natomiast, ze z powodu surowego traktowania przez ojca, Grzegorz w wielu lat 12 opuścił rodzinny dom. Wędrował, dotarł m.in. do Krakowa, kilka lat spędził w Niemczech.

W latach 1428-33 studiował na Akademii Krakowskiej. Po uzyskaniu stopnia bakałarza został wychowawcą synów wojewody Jana Tarnowskiego.

Święcenia kapłańskie przyjął przed 1437 r. po czym wyjechał na dalsze studia do Włoch. Pracował też jako muzyk i kopista w papieskiej kancelarii.

W 1439 r. wrócił do Polski. Uzyskał stopień magistra artium na Akademii Krakowskiej. Rozpoczął też prace w kancelarii królewskiej i jako kapelan Władysława Warneńczyka. W tej roli wziął też udział w wyprawie węgierskiej i warneńskiej w 1444 r.

Po klęsce warneńskiej przez jakiś czas przebywał na dworze wojewody siedmiogrodzkiej Janosa Hunyadiego jako wychowawca jego synów.

W 1451 r. został biskupem lwowskim. Zasłynął jako sprawny administrator diecezji oraz wybitny mecenas sztuki. W założonej przez Grzegorza osadzie Dunajów pod Lwowem, mieścił się pierwszy humanistyczny dwór w Polsce. Ściągali tam liczni artyści, myśliciele, literaci i uczeni z Polski i z Europy. M.in. od 1470 znalazł tam schronienie zbiegły z Rzymu Filip Buonacorsi (Kallimach). On to jest autorem żywotu Grzegorza z Sanoka.

Grzegorz dążył do utrzymania silnej władzy monarszej. Był też zdania, że teologia powinna respektować osiągnięcia nauk przyrodniczych.

Zmarł 29 stycznia 1477 r. w Rohatynia k. Lwowa.

© 2005-2007 Katolicka Agencja Informacyjna. Wszelkie prawa zastrzeżone.